Niedotlenienie przy porodzie zwykle odciska piętno na życiu całej rodziny. Jego skutki mogą być bardzo poważne. Dziecko cierpi fizycznie i psychicznie, a reszta rodziny jest zmuszona do podporządkowania swojego życia opiece nad chorym maluchem. Jednym z najczęstszych skutków niedotlenienia przy porodzie jest mózgowe porażenie dziecięce, a więc konsekwencje są naprawdę daleko idące. Czym jeszcze grozi niedotlenienie i czy do niedotlenienia może dojść na skutek niekompetencji personelu medycznego? Wyjaśniamy.
Niedotlenienie przy porodzie – co to jest i jak dochodzi do niedotlenienia przy porodzie?
Niedotlenienie przy porodzie definiuje się jako zespół objawów będących następstwem zaburzeń w utlenowaniu tkanek w I i II okresie porodu. Bardzo ciężko jest je przewidzieć. W dużej mierze dotyczy donoszonych ciąż i zdrowych dzieci, nie obarczonych wadami wrodzonymi. Dochodzi do niego na skutek tego, że w pewnym momencie (w trakcie porodu lub tuż po nim) do dziecka dociera za mało tlenu. Powodów może być stosunkowo dużo. Do najczęstszych czynników ryzyka zalicza się:
- Ciążę przenoszoną lub przeciwnie – wcześniactwo;
- Przedłużający się poród;
- Dużą masę urodzeniową dziecka;
- Schorzenia łożyska i pępowiny;
- Encefalopatię niedotlenieniowo- niedokrwienną;
- Schorzenia po stornie matki, takie jak m.in. cukrzyca ciężarnych, problemy z krążeniem, korzystanie z używek w trakcie ciąży;
- Odklejenie się łożyska w czasie porodu;
- Zaciśnięcie się pępowiny lub owinięcie się jej wokół szyi dziecka;
- Schorzenia płodu, powstałe np. na skutek zakażenia wewnątrzmacicznego, anemii czy opóźnienia w rozwoju wewnątrzmacicznym.
Jak rozpoznać niedotlenienie przy porodzie?
W dzisiejszych czasach lekarze mogą zdiagnozować niedotlenienie tuż po porodzie. W wyjątkowych sytuacjach zdarza się jednak, że niedotlenienie przy porodzie zostaje wykryte u dziecka mającego nawet kilka miesięcy (wówczas do diagnozy niezbędne jest tzw. USG przezciemiączkowe).
Do określenia jak poważne jest niedotlenienie przy porodzie używa się skali Apgar, o której już na pewno słyszałaś. O ciężkim niedotlenieniu świadczy ocena w 5. i 10. minucie życia dziecka, wynosząca maksymalnie trzy punkty. Jeśli dziecko otrzyma więcej punktów w skali Apgar, nie oznacza to, że niedotlenienie nie da o sobie znać w przyszłości. Zazwyczaj nawet u dzieci, otrzymujących wyższą punktację dochodzi do niewielkich uszkodzeń, widocznych dopiero na kolejnych etapach rozwoju.
Kolejnym objawem niedotlenienia przy porodzie jest obniżona wartość pH we krwi pępowinowej. Przy niedotlenieniu może też dojść do podwyższenia poziomu kreatyniny i aminotransferaz wątrobowych, a także obniżenia poziomu płytek krwi i wzrostu liczby erytrocytów. Kompetentny personel medyczny zwykle nie ma problemu z rozpoznaniem niedotlenienia przy porodzie, choć oczywiście zdarzają się przypadki bardziej skomplikowane, nie wykazujące „książkowych” objawów.
Postępowanie z niedotlenionym noworodkiem i skutki niedotlenienia przy porodzie
Postępowanie z niedotlenionym noworodkiem zwykle sprowadza się do resuscytacji dziecka. Może zajść konieczność podania tlenu lub adrenaliny. W niektórych przypadkach niezbędne może być przeprowadzenie masażu serca. Nie da się jednak w precyzyjny sposób określić co powinien zrobić lekarz w przypadku niedotlenienia przy porodzie. Istnieją pewne ogólne zasady, jednak wszystko zależy od okoliczności konkretnego przypadku.
Jak już wspominałyśmy, lżejsza postać niedotlenienia nie musi rodzić poważnych, widocznych gołym okien konsekwencji. Warto jednak bacznie obserwować dziecko, bo skutki lekkiego niedotleniania mogą objawić się nawet po kilku latach. W pewnym momencie może się okazać, że dziecko zwyczajnie nie nadąża za swoimi rówieśnikami. Rodzice dzieci, które przyszły na świat w stanie niedotlenienia powinni zachować czujność.
W przypadkach poważnego niedotlenienia, na uszkodzenia narażony jest w szczególności mózg dziecka. Jeśli dziecko znajduje się długo w stanie niedotlenienia, , może dojść do nieodwracalnych zmian. Należą do nich tak drastyczne konsekwencje jak min. mózgowe porażenie dziecięce, opóźnienie w rozwoju umysłowym, upośledzenie narządów słuchu i wzroku, trwałe uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego czy padaczka. Jeśli niedotlenienie przy porodzie trwa ponad 10 minut, drastycznie wzrasta ryzyko śmierci noworodka.
Czy niedotlenieniu przy porodzie da się zapobiec?
Tak jak podkreślałyśmy we wstępie – to bardzo trudne. Niedotlenienie, zwłaszcza takie, do którego doszło wskutek błędu w sztuce, może wystąpić nawet u zdrowych dzieci. Z tego względu sytuacje, w których przychodzą do nas rodzice, których dzieci wskutek niedotlenienia przy porodzie są głęboko niepełnosprawne, są wyjątkowo dramatyczne. To zwykle rodziny, które przez cały okres ciąży były pewne, że dziecko urodzi się zdrowe. W toku naszej praktyki miałyśmy niejednokrotnie okazję pomagać również takim klientom.
Jedną z nowych metod zapobiegania niedotlenieniu przy porodzie jest hipotermia. Metoda ta wykorzystuje specjalne czepki, chłodzące główkę dziecka. Po zastosowaniu czepka, temperatura powinna spaść o około 2-2,5C. Obniżenie temperatury sprzyja zahamowaniu powstawania wolnych rodników i obumierania komórek.
Inną metodą, również powszechnie uważaną za skuteczną, jest stosowanie erytropoetyny (EPO). Jest to hormon krwiotwórczy, którego zadaniem jest ochrona mózgu noworodka. Hormon EPO podaje się dzieciom podskórnie w formie zastrzyków.
Niedotlenienie przy porodzie, a błąd medyczny
Czy do niedotlenienia przy porodzie może dojść na skutek błędu lekarza? To pytanie retoryczne – niestety tak. Nie chodzi tylko dosłownie o błąd lekarza, ale również błąd położnej, pielęgniarki, diagnosty itp. Najczęściej do niedotlenienia przy porodzie, rodzącego bardzo poważne skutki, dochodzi, gdy lekarz zaniecha wykonania cesarskiego cięcia lub przeprowadzi je za późno. Do czynników zwiększających ryzyko zalicza się również przeprowadzenie porodu zabiegowego (z użyciem kleszczy lub próżnociągu). Niedotlenienie przy porodzie może wystąpić również na skutek podania niewłaściwych środków, wywołujących bóle porodowe lub podanie właściwych środków w nieprawidłowej dawce.
Warto, abyś wiedziała, że nawet jeśli do niedotlenienia przy porodzie doszło nie z przyczyn losowych, ale właśnie z powodu błędu lekarskiego – sprawa nie jest z góry przegrana. Pacjenci często obawiają się, że z lekarzem nie da się wygrać, a proces sądowy to tylko strata kilku lat z życia. To nieprawda. Działając w imieniu naszych klientów, m.in. dzieci pokrzywdzonych skutkami niedotleniania przy porodzie niejednokrotnie wygrywałyśmy trudne i skomplikowane sprawy przed sądem. Z pewnością warto zawalczyć – kwoty zadośćuczynień przyzwanych w sprawach o błędy medyczne przy porodzie, są naprawdę wysokie. Mogą wynieść nawet ponad milion złotych.
Niedotlenienie przy porodzie wystąpiło również u Twojego dziecka?
Statystyki, wskazują, że na polskich porodówkach do niedotlenień przy porodzie dochodzi coraz rzadziej. Te statystyki bardzo nas cieszą, jednak warto trzymać rękę na pulsie. Jeśli w przypadku Twoim i Twojego dziecka doszło do niedotlenienia, koniecznie upewnij się czy nie ma on związku z błędem medycznym. Jeśli tylko podejrzewasz, że personel medyczny zachował się sprzecznie z zasadami sztuki lekarskiej, ale nie masz takiej pewności, najlepiej będzie jeśli po prostu skontaktujesz się z nami. Dla rzetelnej analizy sprawy będziemy potrzebowały kompletnej dokumentacji medycznej i chronologicznego opisu sytuacji, która Twoim zdaniem doprowadziła do błędu. Wspólnie wybierzemy najlepszą ścieżką działania i zobaczymy, co można zrobić, aby pomoc Twojemu dziecku i zapewnić mu lepszą przyszłość. Napisz lub zadzwoń. Więcej na temat błędów przy porodzie przeczytasz na naszym blogu
Joanna Lazer, adwokat
Małgorzata Hudziak, radca prawny
Kancelaria Lazer&Hudziak, Plac Konstytucji 5/19 00-657 Warszawa
Nr telefonu 604432333, 530291291, 536 007 001
Mail: [email protected]
