Motyw przewodni tegorocznej edycji Festiwalu Polskiego Performans „(nie) Obecność” czerpie inspirację z jednego z dzieł amerykańskiej artystki Jenny Holzer. Jej praca „Protect Me from What I Want” z 1982 roku zwraca uwagę na wewnętrzne zmagania człowieka – konflikt między osobistymi pragnieniami a narzuconymi przez społeczeństwo narracjami.
Język, który jest podstawowym narzędziem opisu i kreacji świata, może być również narzędziem destrukcji. Filozofowie Michel Foucault i Theodor W. Adorno podkreślali, że wiedza oraz język, który ją kształtuje, są zawsze związane z władzą i relacjami sił. Słowa mają ogromny wpływ na nasze postrzeganie rzeczywistości – potrafią inspirować i prowadzić do zmiany, ale również wywoływać negatywne skutki, prowadząc do manipulacji i przemocy. W dzisiejszym świecie, w którym media i propaganda odgrywają coraz większą rolę, język staje się potężnym narzędziem manipulacji. Instytucje często używają go do kreowania narracji, które mogą wypaczać rzeczywistość i wprowadzać w błąd, co w efekcie prowadzi do cierpienia jednostek i społeczeństw.
Ludwig Wittgenstein już w 1921 roku zauważył: „Granice mojego języka są granicami mojego świata”. To stwierdzenie podkreśla, że choć język umożliwia nam porozumiewanie się i zrozumienie otaczającej nas rzeczywistości, jest jednocześnie ograniczony – i może przeszkadzać w wyrażeniu myśli oraz w budowaniu prawdziwego dialogu. Szczególnie w erze internetu obserwujemy, jak język ulega uproszczeniu, co sprzyja powstawaniu stereotypów i uprzedzeń. Brak kontekstu, tłumienie emocji i powierzchowność komunikacji online mogą prowadzić do obojętności, a nawet przemocy i izolacji.
Tegoroczny Festiwal stawia sobie za cel krytyczne spojrzenie na język i jego rolę w naszym życiu społecznym. Organizatorzy zapraszają uczestników do refleksji nad tym, jak nasze słowa wpływają na zbiorową świadomość oraz do zastanowienia się, jakie konsekwencje niosą za sobą nasze codzienne komunikaty. Słowa nie są jedynie pustymi pojęciami – odzwierciedlają nasze emocje, nadzieje i obawy. Dlatego wydarzenia Festiwalu będą wezwaniem do odpowiedzialnego i świadomego posługiwania się językiem. Chcemy podkreślić znaczenie uważnego słuchania, świadomego uczestnictwa w rozmowie i empatii – wartości, które pomagają tworzyć prawdziwy dialog, a nie jedynie wymianę słów.
Poprzez takie spotkania i działania Festiwalu pragniemy zachęcić do tworzenia przestrzeni, w której każdy głos jest ważny i w której komunikacja staje się narzędziem budowania mostów, a nie murów. Uczmy się słuchać, dostrzegać sens milczenia i rozumieć różne punkty widzenia – tylko wtedy możemy stworzyć wspólny, bardziej otwarty świat.
Miejsce i termin
25–26.06.2025
Teatr X10
Charvátova 10/39, 110 00 Praha 1, Czechy
www.divadlox10.cz
Osoby artystyczne
Janusz Bałdyga, Krzysztof Leon Dziemaszkiewicz, Aleksandra Kubiak, Aurora Lubos, Jolanta Nowaczyk, Tomasz Opania, Joanna Pawlik, Anna Steller, Hubert Wińczyk, Monika Wińczyk, Marta Ziółek
oraz działanie dźwiękowe: Monster Hurricane Wihajster
Kuratorka
Agnieszka Chodysz-Foryś
Organizator
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego
Współorganizator
Divadlo X10
Partner
Instytut Polski w Pradze
Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego
